مریم نخودی گیاهی است علفی و چندساله که تا ارتفاع 40 سانتی متر می رسد. این گیاه شاخه های فراوانی دارد و به علت پرزهای پنبه ای دارای ظاهری تقریبا سفید رنگ است. برگ ها دراز و باریک هستند که روی دو سطح آنها از پرزهای سفید رنگ پوشیده شده است. گل ها کوچک و به رنگ های سفید تا صورتی می باشند. قسمت مورد استفاده گیاه شاخه های گلدار آن است. استفاده از این گیاه به طوری که در کتب داروئی قدیمی وارد است به زمانهای نسبتاً دور نسبت داده می شود مانند آنکه بقراط، دیوسکورید، پلین و جالینوس از آن در آثار خود نام برده اند و چون گیاه ظاهری کاملاً مشخص دارد. نوع مورد نظر حکما در زمانهای قدیم، همین گیاه فعلی بوده است. سرشاخه های گلدار گیاه اثر مقوی، نیرو دهنده و ضد تشنج دارد و اگر گرد آن وارد بینی شود مخاط بینی را تحریک کرده و ایجاد عطسه می نماید. مصرف آن را با بررسی هائی که بعمل آمده در رفع سردرد، ضعف عمل دستگاه تغذیه، بیماریهای دستگاه تناسلی ـ ادراری و تأخیر یا عدم وقوع قاعدگی به علت ضعف کلی مؤثر می باشد. در ضمن اثر ضد تشنج نیز دارد. از این گیاه تلخ در بلوچستان، ایران و هندوستان برای رفع درد ناحیه قلب استفاده می شود؛ بعلاوه تب بر است و از جوشاندۀ گیاه در آب و با خیساندن و یا دم کردۀ آن در آب در موارد سرماخوردگی مصرف می شود. ...