کتاب تعلیم و تربیت در اسلام، مجموعه‌اى است که همه سخنرانی‌های معلم شهید، استاد مرتضی مطهری را در سالهای 1352و1351را شامل می‌شود. این اثر دو بخش مجزا دارد که بخش اول آن سلسله سخنرانی‌هایى است که ایشان در جمع دبیران تعلیمات دینى ایراد فرمودند، و بخش دوم نیز بحث‌هایى را در برمی‌گیرد که در انجمن اسلامى پزشکان تحت عنوان «تربیت اسلامى» بیان شده‌است. در بخشی از این کتاب که توسط انتشارات صدرا به کتابرسان آمده‌است می‌خوانیم: ((مساله دیگر این است که عقل و علم باید با یکدیگر توام باشد، و این نکته بسیار خوبی است. اگر انسان تفکر کند ولی اطلاعاتش ضعیف باشد، مثل کارخانه‌ای است که ماده خام ندارد یا ماده خامش کم است، قهرا نمی‌تواند کار بکند یا محصولش کم خواهد بود. محصول بستگی دارد به اینکه ماده خام برسد. اگر کارخانه ماده خام زیاد داشته باشد ولی کار نکند باز فلج است و محصولی نخواهد داشت. حضرت در آن روایت میفرماید: "یا هشام ثم بین ان العقل مع العلم" عقل و علم باید توام باشد. عرض کردیم علم، فراگیری است، به منزله تحصیل مواد خام است، عقل، تفکر و استنتاج و تجزیه و تحلیل است.))